Waarom is een stressvrij dierenartsbezoek belangrijk?
Veel honden en katten hebben stress wanneer ze een bezoek moeten brengen aan de dierenarts. Dit zorgt ervoor dat jij als eigenaar gestresseerd raakt, wat op zijn beurt resulteert in minder bezoeken aan een dierenartspraktijk. Maar vergis je niet. Door deze uit te stellen worden bepaalde ziektes laattijdig vastgesteld met alle gevolgen vandien. Dieren die gestresseerd in de praktijk zitten, zijn vaak ook moeilijker te onderzoeken. Ze gaan hun pijn meer weg steken, laten zich moeilijk onderzoeken of worden zelf agressief, wat een nadelige invloed heeft op de diagnose.
Waarom is een dier nu bang?
Dit kan meerdere oorzaken hebben. De genetische aanleg speelt een grote rol. Heeft jouw hond of kat ouders die ook niet zo zelfzeker waren, dan is de kans groot dat jouw huisdier ook zo is. Ook de geschiedenis bij de dierenarts is belangrijk. Wanneer ze één of meerdere slechte ervaringen meegemaakt hebben gaan ze rapper angstig zijn. Een dierenartsenpraktijk heeft vaak vreemde geuren en geluiden wat jouw hond of kat onzeker maakt.
Hoe komt het dat als ik mijn dier in de auto steek, al weet dat hij naar de dierenarts moet?
Vaak begint het bij katten al als de transportbak boven gehaalt wordt. Zo rap of hij kan vlucht hij weg. Bij sommige honden begint het al wanneer ze in de auto moeten, wanneer ze een bepaalde route inslaan of wanneer ze op de oprit komen van de dierenartspraktijk. Hoe komt het toch dat deze dieren zo goed weten dat ze naar de dierenarts moeten? Alles begint bij linken leggen. Je kat heeft geleerd dat wanneer hij in die transportbak moet, hij een onaangename auto rit moet maken en dan nog eens volledig onderzocht wordt, pijn ervaart, … Dit is hetzelfde bij de hond. Ze leggen negatieve associaties met iets en vergeten dit niet meer.
Hoe zorg ik ervoor dat mijn dier zo weinig mogelijk stress ervaart?
Waar start het dat je kat of hond stress krijgt? Vaak zien ze al aan jou dat je nerveuzer loopt dan anders en ze worden dit gewaar. Hoe komt het dat jij nerveuzer loopt? Omdat je jouw kat in die transportmand moet krijgen? Omdat je weet dat hij dan heel de weg gaat zitten miauwen? Omdat je het jammer vind dat je geliefde viervoeter binnen dit en een half uur veel stress zal ervaren? …
Start met de transportmand. Koop een transportmand die comfortabel is voor jouw kat. Veel transportmanden zijn te klein voor een kat. Ze moeten zich er vlot kunnen in draaien en er door kijken. Transportmanden moeten dus groot genoeg zijn ten opzichte van jouw kat. Ze moeten open kunnen aan de bovenkant en voorkant. Het deksel moet er af kunnen gehaald worden zodanig dat de kat in de transportmand kan worden onderzocht. Leg er een deken in met de kat zijn vertrouwde geur maar prop het niet vol met dekens. Dieren in stress hebben het al warm, als het dan nog eens vol zit met dekens…
Oké, je hebt de ideale transportmand. Maar nu nog jouw kat er in krijgen. Velen halen de transportmand uit enkel en alleen als ze de kat moeten transporteren (en vaak is dit alleen naar de dierenarts = negatieve associatie). Nee, zorg ervoor dat de transportmand een veilige haven wordt. Laat hem staan in huis. Zet hem op een goede plaats waar je weet dat de kat hem zal gebruiken en leg er een zacht deken in. Plaats er regelmatig snoep in zodanig dat de kat er vaak in gaat. Indien je kat hem niet gebruikt om in te slapen, haal er eens het deksel van af. Ze hebben hoge randen wat een veiligheid geeft, maar ze kunnen nog langs alle kanten weg vluchten. Je kan ook je kat leren om op commando in de bak te gaan. Ik heb hiervoor een filmpje gemaatk dat je kan bekijken. Wanneer je kat makkelijk in de bak gaat, kijk dan om het deurtje dicht te doen, loop rond met de bak en plaats hem eens in de auto.
Ja! De auto! Nog zo een probleem. Veel lawaai dat de kat of hond niet kent. Wanneer je je kat vervoert, plaats de transportbak op de grond op de achterbank. Dit is een veilige plaats. Je kan een deken over de transportmand doen (niet volledig, katten kijken graag nog naar buiten) wat een veilig gevoel kan geven. Voor je vertrekt (10 min op voorhand) kan je feromonen in de auto sprayen (hond: Adaptil ® en kat: Feliway®). Deze geven een geruststellend gevoel aan jouw huisdier (het is geen wondermiddel! Maar het kan helpen om de stress te verlagen). Laat eens klassieke muziek spelen in jouw auto. Het is bewezen dat klassieke muziek kan helpen om rustig te worden (Mendes, E. Et al.). Het helpt zeker om jouw huisdier autoritten aan te leren (neem hiervoor contact op met een gedragstherapeut). Ze leggen positieve linken en niets steeds die link tussen de auto en de dierenarts.
Wanneer je bij de dierenarts bent, laat je hond even buiten op zijn gemak snuffelen. Trek hem niet direct mee naar binnen. Geef hem de tijd om de omgeving te leren kennen. Is je hond echt angstig, laat hem dan in de auto (indien hij dit oke vind). Haal hem er maar uit wanneer het aan jou is.
Tijdens de consultatie draait alles rond positieve ervaringen. Beloon voor het gedrag dat je wilt zien. Dit kan met voedsel zijn, maar ook met aaitjes of gewoon met lieve woorden. Zorg er dus voor dat je veel smakelijke snoepen bij hebt. Een speeltje waarop jouw hond zich kan afreageren kan soms ook helpen. Zorg dat je er bent voor jouw huisdier. Steun hem. Wanneer je kat op tafel staat, vraag dan aan de dierenarts of het mogelijk is om hem in zijn transportmand te onderzoeken. Dit lukt niet altijd, maar daar heeft de kat zijn geur. Moet je helpen om je kat even vast te houden, ga hem dan zeker niet in het nekvel vastgrijpen. Dit doet pijn en is niet nodig. Een handdoek rond de nek geeft de dierenarts en jou ook al veiligheid. Wrijf je kat op de kop en dan nog liefst net boven de ogen. Praat tegen je kat maar maak geen “shhhst” geluiden. Dit lijkt op het blazen van de kat.
Moet je hond onderzocht worden en vertrouw je het niet volledig? Denk je dat hij zou kunnen uitvallen? Dan biedt een muilkorf zeker de veiligheid. Het enige probleem is dat de hond dit opnieuw associeert met iets negatief in de praktijk. Leer hem dus op voorhand aan wat een muilkorf is en dat dit eigenlijk echt wel iets leuks kan zijn. Gebruik liefst een korf in plaats van een nylon. Dit omdat ze dan nog in staat zijn makkelijk te ademen en beloningen aan te nemen.
Het kan helpen om je hond een aantal handelingen op voorhand aan te leren. Zoals poten leren onderzoeken, de oren en ogen nakijken, je hond aanraken op gevoeligere plaatsen. Maar zorg hiervoor dat hij steeds hier een leuke associatie mee legt. Weet je niet hoe je hiermee moet starten? Vraag dan raad bij een trainer of een gedragstherapeut.
Straf NOOIT je dier omdat ze grommen. Dit zorgt ervoor dat je je huisdier aanleert dat ze gestraft worden voor het waarschuwen dat ze iets niet leuk vinden en wanneer je verder blijft doen ze gaan bijten. Dus straf je ze ervoor dan ga je ze leren dat ze die waarschuwingen niet kunnen gebruiken en direct over gaan naar bijten.
Wanneer je terug thuis bent, laat je huisdier maar lopen. Wilt hij zich verstoppen, laat hem doen. Ga hem niet proberen steunen, maar geef hem tijd om te bekomen. Dit kan echt wel even duren, maar het gaat over.
Lukt ondanks al deze tips en trainingen het toch niet? Overleg met je dierenarts. Vraag of er een mogelijkheid bestaat om je huisdier een sedatie te geven. Let op! Veel dierenartsen gebruiken nog ACP. Dit zorgt ervoor dat het dier gesedeert is, maar mentaal nog alles mee maakt. Hij krijgt dus niet de kans om te ontsnappen wat het gedrag de volgende keer alleen maar erger maakt!
Heb je nog vragen over hoe je met je huisdier stressvrij naar de dierenarts kan gaan? Hoe je iets aanleert? Waar je moet op letten? Aarzel dan zeker niet om contact op te nemen!
Veel succes!
Groetjes,
Jana
Bronnen:
Todd, Z. (2019). Making vet visits less stressfull is essential , and here is what we can do to help dogs. Companion animal psychology
Lloyd, JKF. (2017). Minimising stress or parents in the veterinary hospital: Why it is important and what can be done. Vetsci (2-19).
Pratsch, L. Mohr, N. Et al. (2017). Carrier training cats reduces stress on transport to a veterinary practice. Elsivier (64-74).
Vani, J. Stress reducers for our feline friends. East Lansing, Michvma, 1-7.
Mira F, Costa A, Mendes E, et al. Influence of music and its genres on respiratory rate and pupil diameter variations in cats under general anesthesia: contribution to promoting patient safety. JFMS, 2015; 1-10.
